Çiğdem Ersoy:
Çocuğunuzun öğretmeni siz olun
Ne zaman çocuklarla ilgili eğitici, öğretici kitaplar okusam, önce kendi çocuklarımı düşünür sonra ister istemez kendi
çocukluğumda yaşadıklarıma inerim. Henüz okula başmamışken anne, baba çocuk arasında doğru zamanda ve doğru
şekilde çocukların doğal gelişimini desteklemek için ihtiyaç duyulan bilgi ve tecrübelerin ne kadar önemli ve değerli
olduğunu bir kez daha hatırlarım. Hemen akabinde hep bir soru kafamın içinde döner durur. Çılgın bir hızla değişen
dünyamızda, hayatta ihtiyaç duyacakları yetileri geliştirmeleri için çocuklarımıza nasıl yardımcı olabiliriz?
Yazar Rahima Baldwin Dancy, Waldorf yöntemiyle erken çocukluk (1-5 yaş) dönemi eğitiminde tecrübe kazanmış, aynı
zamanda bir ebe ve 4 çocuk sahibi bir annedir. Çocuk yetiştirme ve eğitim üzerine alternatif bakış açıları sunduğu
konferansları, makaleleri ve kitapları ile biz anne babalara donanımlı bir rehber sunuyor.
Kitapta çokca Rudolf Steiner ‘dan bahsedilmekte ve onun sözlerinden alıntılara yer verilmektedir. Çünkü yazarın en
büyük ilham kaynağı 1919’da Almanya’da ilk Waldorf okulunu kuran bir eğitimci ve filozof olan Rudolf Steiner’ın çocuk
gelişimi, anlayışı ve hayata karşı duyduğu derin saygı olmuştur. Doğumdan altı yaşa kadar geçen sürede, hayatın sonraki
aşamalarında bir daha tekrarlanmayacak olan benzersiz bir büyüme ve öğrenme kabiliyeti yaşanır. Bu kitapta bu
süreçlere ilişkin hayati önem taşıyan unsurlara yer verilmektedir. İlk unsur çocuk gelişimini anlamadır. İkinci unsur ise
çocuğunuzun ihtiyaçlarını karşılarken aynı zamanda bir anne veya baba olarak sizinde içinde yaşanılabilirliğinizi koruyan
bir ev hayatı yaratmaktır. Steiner insanın dürtü, duygu ve düşüncelerinden oluşan katmanlı yapısında farklı zamanlarda
gerçekleşen gelişim türleri görüşünün ilk savunucularından biridir. Nedir o katmanlı yapı kısaca değinmek gerekirse;
Rudolf Steiner’ın gelişimin ilk yedi senesini dürtülerin (hareket ve taklit), ikinci yedi senesini duyguların ve üçüncü yedi
senesini düşüncenin domine ettiği görüşünü savunur. Yirmibir yaşında beden, duygular ve zihin yetişkinlikteki
olgunlaşmanın diğer aşamalarına hazır gelmiş demektir. Büyümekte olan çocuğun gelişimini anlamayı gerçekten
istiyorsak, bu üç açıdan gelişimin hangi aşamada baskın unsur teşkil ettiğini ve çocuğun gelişimini nasıl etkilediğini
anlamamız gerekir.
Beni en çok etkileyen bölümlerden biri de “Çocuğun Şahsiyetinin Rolü” oldu. Steiner’a göre çocuk kendinin farkında
manevi bir varlıktır. Süregelen vücuda gelme süreci (fiziksel bedene yerleşme) doğumda sadece başlangıç aşamalarında
olan ve yaş ilerledikçe aşama kat eden bu varlığı insanın ruh veya benliği olarak adlandırır. Beden,duygular ve zihin belirli
bir olgunluğa ulaştığında, ailenin yönlendirmesine itiyaç duymadan da kendi hayat çizgisini çizebilir. Steriner’ın burda
kişinin benzersiz şahsiyeti “ben” i kasteder. Bu şahsiyet büyük dinlerde veya psikolojide benlik, nefis, ben, tin, ruh, bilinç,
gözlemci gibi isimlerle tanımlanır. İsmi her ne olursa olsun, bir yenidoğanda çok güçlü bir biçimde hissettiğimiz, en hissiz
bir yetişkinde bile şaşkınlık ve hayranlık uyandıran, bu varlıktır. Siz hiç bir yenidoğan bebeğin bir köşesinde uyuduğu
odaya girdiğinizde koca odanın ufacık bir bebeğin hissiyatıyla nasıl doluverdiğine şahit oldunuz mu? Bu şahsiyet
doğumdan önce de mevcuttur. Bir bebek daha ana rahmine düşmeden, annesinde onun gelmek istediği hissi uyanır.
Muhtemelen bir hamile kadında sezinlediğimiz ışıltı, bebeğin ufacık bedenine sığmayan ruhunu belli belirsiz
hissedebilmemiz de bundan kaynaklanıyor.
Ev yaşantısında ritim, disiplin ve ebeveynliğe ilişkin tüm konular, yaratıcı oyunlarla çocuğun hayal gücünü teşvik etme,
kültürel ikilemler, ilk yedi senede öğrenme nasıl gerçekleşir, olumsuz davranışlarla nasıl başa çıkılır, tuvalet eğitimi, uyku
düzenleri ve beslenme gibi pek çok konuya yer verip tavsiyelerde bulunan güzel bir kitap.
Son derece kıymetli bilgiler içeren bu kitabı biraz daha derinleşerek anlatmakta fayda görüyorum. Her bölümün sonunda
“Tavsiye Edilen Kaynaklar” ve “Notlar” yer almaktadır. Mesela el kasları gelişimi ve oyuncaklardan bahsedilen bir bölüm
“Küçük Çocuğunuza Yardımcı Olun” başlığında Tavsiye edilen Kaynaklarda yaratıcı ve doğal oyuncaklar hakkında detaylı
bilgiyi sunuyor bizlere. “Notlar” kısmında da bölümle alakalı yazılmış faydalı makalelerin kaynak adreslerini
göstermektedir. Örneğin Kumaş bebek yapımı ile ilgili detay öğrenmek isteyenler bkz. Susan Smith London, Waldorf
School Echoes of a Dream,1982 gibi…
Çocuklarımızın ilk öğretmenleri olarak büyümeleri için hayati önem taşıyan sevgi ve sıcaklığı, sükünet ve ritmi, ilgi ve
heyecanı onlara sağlamak zorundayız. Çünkü onlar aslında aynı zamanda eksikliklerimizle ve çocuklu hayatın getirdiği
yeni ikilemlerle yüzleşmemizi sağlarken bize üzerine çalışacağımız yeni alanlar sunuyorlar. Kitabın son cümlesi ile
makalemi noktalıyorum .
“Büyük zorluklar bizi bekliyor, paha biçilmez mutluluklar da!”
Çiğdem Ersoy
Kitabın Adı : Çocuğunuzn İlk Öğretmeni Sizsiniz
Kitabın Yazarı : Rahima Baldwin Dancy
Kitabın Yayınevi : Kaktüs Eğitim
Kitabın Baskı ve Yılı : 1. Basım , 2016
Sayfa Sayısı : 379